TERUGKIJKEN EN VOORUITZIEN

In de maand januari wennen we geleidelijk aan een nieuw jaar. De keukenkalender geeft het nieuwe jaar aan. De nieuwe agenda wordt beschreven.

Toch kan een nieuw jaar ook aarzeling brengen. Het is nog ongewis wat er zal gaan gebeuren, en zal ik dat aan kunnen? Het oude jaar was bekend, maar wat zal dit nieuwe jaar brengen?

Daar kunnen andere overwegingen bij komen. 2018 kan nog dichter bij betere jaren zijn geweest, waar u van hield. In 2019 verwijdert u zich daar nog ver van.

En het is mogelijk dat u al rekening houdt met gebeurtenissen in de loop van 2019, die u liever zou ontwijken, waardoor u maar aarzelend het nieuwe jaar binnenloopt.

Jesaja 43: 18-19 is een kernachtige tekst over terugkijken en vooruitzien:

“Gedenk niet het vroegere,

zie, Ik doe iets nieuws,

nú groeit het op,

herken je het niet?”

Dat is krachtige taal: Denk niet meer aan het vroegere, richt je op het nu, op het nieuwe.

Het is ook in het geheel van de Bijbel opvallend: Gedenken, herinneren, je verbonden weten met het vroegere, is meestal juist iets dat wordt aangeprezen.

Ik heb de indruk, dat Jesaja ook niet het terugdenken zelf verkeerd acht. Maar hij wijst wel op het risico, dat je zozeer hangt aan het verleden, aan wat was en niet terugkomt, dat dat je verhindert om goed zicht te krijgen op wat nú om je heen is en wat je nu zelf kunt doen.

Wij maken in het overzien van een nieuw jaar zelf plannen: wat willen wíj gaan doen.

We houden ook rekening met wat van buiten af op ons af kan komen: kansen die we krijgen, of wat ons door anderen gevraagd kan worden.

We denken aan wat van binnen uit, vanuit ons lichaam, als verzoek kan komen: doe het wat rustiger aan, ga voorzichtiger om met je lichaam.

Jesaja voegt nog een andere laag toe: Scherp je zintuigen, zodat je kunt waarnemen wat Gód rondom je doet.

Jesaja stelt dat God meetrekt een nieuwe tijd in, een nieuw jaar in. Hij is niet alleen aanwezig, Hij doet ook iets. En Hij laat al iets opgroeien, terwijl wij er nog niet eens over nagedacht hebben. God is mensen een paar stappen vóór, loopt vooruit. Terwijl wij nog maar net iets als een probleem herkennen, is God al bezig uitwegen te zoeken.

Als we de blik vooral op het verleden blijven houden, zouden we dat herkennen van de nieuwe mogelijkheden wel eens kunnen missen

De juiste houding in het nieuwe jaar wordt dan: Waar hoor, zie ik iets, dat mij verder helpt - en kan het zijn dat dat mij aangereikt worden door God? En hoe kan ik daar op inspelen?

Huub Oosterhuis heeft Jesaja 43: 18-19 in poëtische vorm omgezet (Liedboek 809):

Blijf niet staren op wat vroeger was,

sta niet stil in het verleden.

Ik, zegt Hij, ga iets nieuws beginnen,

het is al begonnen,

merk je het niet?

A. Bruin